Miras davası nedir? Miras davası nerede ve nasıl açılır?
Miras Hukuku kapsamında yer alan ihtilafların çözümü amacıyla açılan davalar, genel olarak miras davası olarak adlandırılmaktadırlar. Miras davaları denilince akla tek bir dava türü gelmemelidir. Bu süreçte farklı dava türleri yaşanılan sorunun çözümü için açılabilir. Örneğin; ortaklığın giderilmesi davası, tenkis davası, vasiyetnamenin iptali, mirasın reddi gibi farklı sorunların hepsi miras hukuku kapsamında olmakla birlikte farklı türdeki davalardır.
Ölen bir kişinin mal varlığının (terekesinin) mirasçılar arasında paylaşımı için açılan dava olan “Ortaklığın Giderilmesi” eski adıyla “İzale-i Şuyu” davası, miras davası olarak bilinen davalardan biridir.
Ortaklığın Giderilmesi davası iki şekilde açılabilir. İlki “Ortaklığın Satış Yoluyla Giderilmesi” davası, ikincisi ise “Ortaklığın Elbirliği Mülkiyetten Paylı Mülkiyete Geçiş Yoluyla Giderilmesi” davasıdır. Bu davaları açabilmek için öncelikle mirasçılık belgesinin alınması gerekir.
Ancak son düzenlemeye göre “Ortaklığın Giderilmesi” davası açılmasından önce zorunlu Arabuluculuk başvurusunun yapılması gerekir.
Mirasçılık Belgesi, eski adıyla “Veraset İlamı” Sulh Hukuk Mahkemelerinden ya da Noterliklerden alınabilir.
Miras bırakan kişinin vefatından sonra yukarıdaki davaları açmadan önce murisin bir vasiyetnamesi olup olmadığına bakılmalıdır. Bir vasiyet var ise mirasın yani terekenin paylaşımı vasiyete uygun olarak yapılacaktır. Tabi bu arada mirasçılar eğer vasiyetnamenin geçersiz olduğunu düşünürlerse, vasiyetnamenin iptali için dava açabilirler.
Vasiyetname var ise ve bu vasiyetnamede mirastan pay alamayan bir mirasçı varsa bu durumda yukarıda bahsettiğimiz “Vasiyetnamenin iptali ve Tenkis “davası açarak yasal miras payının yarısı olan saklı payının kendisine verilmesini talep edebilir.
Miras bırakanın terekesi yani malvarlığı bilinmiyorsa ya da bilinenlerin dışında başka mal varlığı olabileceği düşünülüyorsa bunun için terekenin tespiti davası açılmalıdır.
Bu davalarda yapılacak araştırma ve tespit neticesinde söz konusu olan mal varlığı mirasçılar arasında payları oranında paylaştırılır.
Mirasın paylaşılabilmesi için yukarıda sıraladığımız davaların açılması zorunlu değildir. Mirasçılar ya da yasal temsilcileri bir araya gelerek uzman bir avukat eşliğinde mirasın paylaşımını gerçekleştirebilirler.
Ancak, bu durumda bütün mirasçıların bir araya gelmesi ve terekeyi kendi aralarında anlaşarak pay etmeleri şartı aranmaktadır.
Miras Davası Hangi Mahkemede Açılmalıdır?
Miras davalarının açılması için yetkili mahkemeye başvurulması şartı aranmaktadır. Miras davalarında yetkili mahkemeler ise miras bırakan kişinin son ikametgah adresinin bulunduğu yerdeki ya da terekenin bulunduğu yerdeki mahkemedir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi’dir.
Bir miras davasının konusu olan tapu tescili davası için yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Ancak yine aynı şekilde miras konusu olan terekenin tespiti ya da vasiyetnamenin açıklanması gibi davalar yetkili Sulh Hukuk Mahkemeleri’nde görülür.
Buradan da anlaşılacağı gibi miras davaları konu, tür ve şekillerine göre çeşitlilik gösterebilecekleri için oldukça karmaşık bir sürece sahip olan davalardır.
Davanın açılması ve takibi konusunda bu karışıklıklar nedeni ile davanın ya da dava hakkının kaybedilme olasılığı yüksek olduğundan bu gibi davalarda bir avukata danışılması tavsiye olunur.